woensdag 7 januari 2015

Genea(on)logische zoektocht naar de goudriaanse tak De Kluijver

Goudriaan rond 1900


Elke genealoog zal weleens tegen lastige takken van zijn of haar stamboom aangelopen zijn. Mij overkwam dat ook, bij mijn grote puzzel, om alle mensen met de naam De Kluijver, De Kluyver of De Kluiver in kaart te brengen. Bij zulke onderzoeken loop je wellicht ook tegen bastaardtakken aan. Veelal overleden deze kinderen jong, maar in ons geval zijn er toch minstens drie takken aan te wijzen, waar meer dan twee generaties De Kluijver uit geboren werden. We moeten ze – respect is denk ik op zijn plaats – dan ook volledig integreren in onze stamboom.


Maar wat nu als je niet weet waar zo’n bepaalde tak in de stamboom behoort te zitten, omdat je wel nazaten hebt, maar niet weet wie de moeder van deze bastaardtak is? Het geval wilde, dat ik de keuze had uit twee meisjes, twee achternichtjes met dezelfde naam, bijna even oud: Ariaantje de Kluijver. Beide Ariaantjes hadden een Jan de Kluijver als vader. Hoe kon ik er ooit achter komen wie van de twee het was?

Goudriaan
Laat ik ermee beginnen dat dat takje in Goudriaan me wel bijzonder interesseerde. Goudriaan is zeg maar de halve bakermat van onze stamboom. Ons aller voormoeder Grietje Matthijssen ter Lauw werd daar geboren. Daar trad zij in het huwelijk met de in Giessen-Nieuwekerk geboren Jacob Ariensz. Nadien zijn ze in Giessen-Nieuwekerk gaan wonen en aldaar zijn hun vijf zonen geboren, die tegen het einde van hun leven alle vijf De Kluijver achter hun patroniem plakten. De oudste, Arij, had zelfs nog een extra ‘achternaam’: Van ’t Eijndt. Dus Goudriaan en De Kluijver… dat heeft zeker een link.

Ergens in Goudriaan woonde het gezin van Hendrik de Kluijver en Jannigje de Graaf


Het voordeel van de twijfel
Maar terug naar die bastaardtak De Kluijver. In Goudriaan woonde in de eerste helft van de negentiende eeuw het gezin van Hendrik de Kluijver en Jannigje de Graaf. Hendrik werd op vrijdag 30 september 1803 te Giessendam geboren als zoon van Jaantje of Ariaantje de Kluijver. Dus zijn moeder is waarschijnlijk ergens rond 1880 geboren.
Er was een Ariaantje de Kluijver, dochter van Jan Matthijssen de Kluijver en Cornelia Adriaensdr Huijsman, geboren op 1 maart 1778 te Giessen Oudekerk; en er was een jaar later, 10 januari 1779 te Hardingsveld een Ariaantje gedoopt, dochter van Jan Joosten de Kluijver en Neeltje Jacobsdr Sterrenburg. Van de eerste Ariaantje wist ik dat zij op 26 juni 1808 te Molenaarsgraaf in het huwelijk trad met Cornelis Brandt. Dus leefde zij nog in 1803, toen Hendrik werd geboren. Van de andere Ariaantje wist ik verder niets. Ik gaf die eerste Ariaantje dus het voordeel van de twijfel. Echter, in haar trouwacte werd nergens melding gemaakt over een voor-zoon Hendrik. Ook later werden alleen haar kinderen, die uit het huwelijk met Cornelis Brandt geboren waren, genoemd. Dat bleef dus vaag. Wat nu?

Geboorte
De eerste stap die ik zette om helderheid te verkrijgen leverde niet de juiste informatie op, maar wel heel bijzonder nieuws: Hendrik werd ruim vijf weken na zijn geboorte (op zondag 6 november 1803) in Giessendam ten doop gehouden. Sijgje van Houwelingen was erbij getuige. Maar… de moeder vermeldde “dat vader is van dit kind Hendrik Vliegenthart te Zwijndrecht”. Ik ben zo’n vermelding nog nooit tegengekomen. Echter… de kleine Hendrik was “in onecht gewonnen” en buitenechtelijk geboren, dus werd zijn achternaam die van zijn moeder: De Kluijver.

Doopinschrijving van Hendrik de Kluijver die eigenlijk Hendrik Vliegenthart had moeten heten.

Huwelijk

Het beslissende stukje informatie, over waar deze tak nu precies in de stamboom paste, leverde de trouwakte van Hendrik de Kluijver en Jannigje de Graaf op. In de rij van getuigen worden namelijk twee ooms van Hendrik vermeld: Jacob de Kluijver (57 jaar, landbouwer te Giessendam) en Teunis de Kluijver (47 jaar, bouwman te Bleskensgraaf). Er bleef dus maar één mogelijkheid over: Hendrik was de zoon van die Ariaantje de Kluijver die dochter was van Jan Joosten de Kluijver en Neeltje Jacobsdr Sterrenburg.
Tevens stond in de trouwakte vermeld, dat Hendrik kleermaker was van beroep en dat moeder Jaantje bij dit huwelijk “alhier tegenswoordig” was “en hare toestemming tot dit huwelijk gevende”. Moeder Jaantje woonde op dat moment in… Genderingen.
Trouwacte van Hendrik de Kluijver en Jannigje de Graaf

De handtekeningen van moeder Ariaantje en zoon Hendrik de Kluijver

Overlijden
De overlijdensacte van Hendrik de Kluijver leverde in zoverre geen nieuws op, dan alleen dat hij omschreven werd als “de (onnatuurlijke) zoon van” de inmiddels overleden Ariaantje de Kluijver was. Dat bastaardschap achtervolgde hem dus heel zijn leven.

Overlijdensacte van Hendrik de Kluijver, waarin hij omschreven wordt als 'natuurlijke zoon van Jaantje de Kluijver'

Het einde van het spoor

Het Genderingen uit de trouwakte blijkt het dorpje Gendringen, ten zuidoosten van Doetinchem, in de Oude IJsselstreek tussen ’s-Heerenberg en Aalten. Hoe kwam Jaantje daar terecht? Dat had waarschijnlijk te maken met de man, waar ze op 9 december 1812 te Dordrecht was getrouwd: Arnoldus Roodakker of Rooijakker. Deze man was van beroep ‘emploié de bureau’ (eigen trouwacte, 1812), commis te voet RB (trouwacte zoon Jacominus, 1837), ambtenaar’ (trouwacte zoon Arnoldus, 1843) en ‘ambtenaar bij de belasting’ (overlijdensacte, 1845). Uit hoofde van zijn overheidsfunctie is hij waarschijnlijk overgeplaatst naar de grensstreek.
Maar nu terug naar Ariaantje. Wat vinden wij van haar, daar in de Achterhoek? Dat werd lastig! Alleen ene Adriana de Kluijver werd via internet gevonden, ingeschreven rond 1838 in het bevolkingsregister van Gendringen. Maar internet liet niets zien over haar geboortedatum en –plaats, dus hoe kon met zekerheid worden vastgesteld dat dit dezelfde persoon was als ‘onze’ Ariaantje?
De eerste aanwijzing die dit bevestigde is tegelijk een zeer merkwaardige: een dubbele verschrijving van haar naam. Want wie schetst mijn verbazing, wanneer ik bij toeval (dankzij GenLias) de volgende overlijdensacte vind: Gemeente: Aalten • Soort akte: overlijden • Aktenummer: 115 • Aangiftedatum: 14-09-1844 • Overledene: Johanna Adriana de Knuiver • Geslacht: V • Overlijdensdatum: 13-09-1844 • Overlijdensplaats: Bredevoort (Aalten) • Vader: NN; Moeder NN • Partner Arnoldus Rooijakker; Relatie: echtgenote • Nadere informatie dooppl: Giessendam; oud 65 jaar; beroep overl.: zonder beroep”. Via www.genver.nl kon ik de complete (hier onder afgedrukte) overlijdensacte zien.

Overlijdensacte van Jaantje, waarin haar naam als Johanna Adriana de Knuiver wordt geschreven

Adriana… zou dat de nette vorm van Ariaantje zijn? Vond de heer Arnoldus Roodakkers dat misschien ook beter? Maar dat ‘Johanna’, waar komt dat vandaan? Merkwaardig genoeg werd aan de naam van naar zoon Arnoldus Roodakker jr. later ook een keer de naam ‘Johannes’ toegevoegd. Voor mij was het helder, zeker door de vermelding van de doopplaats en de juiste leeftijd, dat het hier om ‘onze’ Ariaantje ging. Maar… volledige duidelijk kon slechts de trouwacte van Ariaantje en Arnoldus geven. Na enig onhandig zoekwerk vond ik deze gewoon in pdf-vorm op de site van DiEP in Dordrecht. Een geheel in het frans opgestelde acte, waarin duidelijk omschreven staat dat Ariaantje (men schreef Aryaantje) de dochter was van Jan de Kluijver en zelfs de kleindochter van Joost de Kluijver, van wie de overlijdensakte was opgevraagd bij de gemeente Giessendam. En daar, onderaan die acte, ondertekende Ariaantje met ‘Adryana de Kluiver’!
De franstalige trouwacte van Jaantje en Arnoldus, te Dordrecht getrouwd in 1812

En zoon Hendrik de Kluijver?

Eerder in dit artikel roerde ik het feit aan dat in de trouwinschrijving van die andere Ariaantje de Kluijver geen melding werd gemaakt van een eventuele voorzoon Hendrik en dat deze Ariaantje toen eigenlijk al een beetje van het lijstje afviel. Maar… in de trouwacte van ‘onze’ Ariaantje, d.d. 9 december 1812 te Dordrecht, werd eveneens geen melding gemaakt van deze voorzoon. Niettemin was zij wel aanwezig bij zijn huwelijk in 1829, zonder dat daar vermeld werd dat Ariaantje toen inmiddels lang en breed getrouwd was met Arnoldus Roodakker. Dus zo’n trouwakte vermeldt nooit alle details. (Zo ook de overlijdensakte van Arnoldus sr. die slechts melding maakt van Maria de Smak, zijn eerste vrouw, en niet van Ariaantje de Kluijver!)
Opvallend is dat Ariaantje bijna tien jaar ouder was dan haar man Arnoldus (geboren 16 december 1787 te Dordrecht en gedoopt aldaar op 19 december 1787, zoon van Pieter Rooijakker en Geertruij van Hulst). Hoe ze aan elkaar zijn gekomen, weten we niet. Wel, dat zij samen nog een zoon Arnoldus jr. hebben gekregen, die volgens de trouw- en overlijdensacte moet zijn geboren in 1813 te Dordrecht.
Het is tenslotte nog aardig op te merken dat Ariaantjes naam verder leefde in het nageslacht. Haar stiefzoon Jacominus kreeg een dochter die hij Maria Adriana (1838-1842) noemde, en daarmee zijn echte én zijn stiefmoeder vernoemde. Ook kreeg hij nog een dochter die hij Johanna Adriana (1845-1925) noemde, waarmee hij zijn stiefmoeder opnieuw lijkt het hebben vernoemd. En dat Ariaantjes zoon Arnoldus Roodakker jr. een dochter Adriana Arnolda (1846-1927) kreeg. En natuurlijk moeten we ook Ariaantjes eerste zoon, Hendrik de Kluijver niet vergeten, die ook zijn moeder vernoemde. Laten we hier in dit verband Hendriks gezin in zijn geheel tonen.
 
Het Rechthuis in Goudriaan

Hendrik de Kluijver werd geboren op 30 september 1803 te Giessendam en aldaar gedoopt op 6 november (getuige Sijgje van Houwelingen) en overleden op 3 september 1865 te Goudriaan (op zondag om 4.00 uur; getuigen: Gerrit Vonk en Arie den Haan) trouwde op 16 augustus 1829 te Langerak met Jannigje de Graaf (dochter van Teunis de Graaf en Cornelia de Moor, geboren op 15 juli 1799 te Goudriaan en aldaar gedoopt op 21 juli (getuige Maijke de Moor) en overleden op 12 februari 1870 te Goudriaan (om 17.00 uur; getuigen: Gerrit Vonk en Teunis den Haan). Zij kregen de volgende kinderen:
  1. Cornelia, geboren op 6 oktober 1829 te Langerak (om 13.00 uur; getuigen: Abraham Kloot en Nijs ter Louw) en overleden op 11 oktober 1829 te Langerak (om 12.00 uur; getuigen: Hendrik de Kluiver en Abram Kloot). 
  2. Teunis, geboren op 23 februari 1831 te Goudriaan (om 6.00 uur; getuigen: Pieter Sprong en Teunis de Pater) en overleden op 15 juni 1899 te Oud-Alblas (op donderdag om 14.00 uur; getuigen: Johannes de Groot en Aalbert Jongkind). Hij trouwde op 23 februari 1866 te Goudriaan met Aantje Stam (dochter van Jan Stam en Jannigje Bek; geboren op 1 januari 1835 te Streefkerk en overleden vóór 1899). Teunis was arbeider van beroep.
  3. Jaantje (Adriaantje), geboren op 9 februari 1832 te Goudriaan (om 23.00 uur; getuigen: Pieter Sprong en Pieter van den Heuvel) en overleden op 8 november 1870 te Goudriaan (om 14.00 uur; getuigen: Gerrit Vonk en Teunis den Haan).
  4. Cornelis, geboren op 5 januari 1833 te Goudriaan (om 8.00 uur; getuigen: Pieter Sprong en Pieter van den Heuvel) en overleden op 16 mei 1854 te Goudriaan (op dinsdag om 12.00 uur; getuigen: Nicolaas Frederik Lourentius van Slijpe en Gerrit Wouter Rochuszoon).
  5. Jan, geboren op 19 oktober 1835 te Goudriaan (om 17.00 uur; getuigen: Pieter van den Heuvel en Gerrit Vonk) en overleden op 26-12-1879 te Goudriaan (op vrijdag om 23.00 uur; getuigen: Willem van den Heuvel en Gerrit de Ruiter). Hij trouwde op 20 april 1865 te Goudriaan met Elizabeth Molenaar (dochter van Teuntje Molenaar; geboren op 11 november 1845 te Langerak en overleden op 18 juli 1875 Goudriaan (op zondag om 15.00 uur; getuigen: Gerrit Vonk en Willem van den Heuvel)). Jan was kleermaker van beroep en later ook veldwachter.
  6. Annigje, geboren op 12 maart 1839 te Goudriaan (op dinsdag om 0.30 uur; getuigen: Pieter Sprong en Pieter van den Heuvel) en overleden op 12 januari 1907 te Oud-Alblas (op zaterdag om 10.00 uur; getuigen: Teunis Both en Aalbert Jongkind). Zij trouwde op 20 februari 1868 te Goudriaan met  Louwrens Stam (zoon van Jan Stam en Jannigje Bek; geboren op 19 mei 1844 te Streefkerk en overleden na januari 1907).

Kinderen van Arnoldus Roodakker en Maria de Smak:
  • Pieter (gedoopt op 21 maart 1809 te Dordrecht); trouwt omstreeks 1833 en vertrok richting Voorschoten, aldus enkele internetbronnen.
  • Jacominus (gedoopt op 2 november 1810 te Dordrecht); trouwt op 19 mei 1837 te Gendringen met Susanna Jansen Freriksen  (28 jaar, geboren te Doetinchem); Jacominus was kleermaker (net als zijn stiefbroer Hendrik de Kluijver!)

Kind van Arnoldus Roodakker en Ariaantje de Kluijver
  • Arnoldus jr. (gedoopt in 1813 te Dordrecht – overleden op 21 november 1884 te Halle); trouwt op 30 maart 1843 te Zelhem met Christina Elizabeth Funke (34 jaar, geboren te Arnhem); Arnoldus jr. was schoolonderwijzer en later schoolhoofd.


Tot slot
Hopelijk draagt dit artikel bij aan uw doorzettingsvermogen. Er kunnen uitzichtloze momenten zijn en schijnbaar doodlopende wegen. Maar wanneer je weer ergens een lichtpuntje ziet en een aanknopingspunt vindt, stimuleert dat extra om ook die laatste details boven tafel te krijgen en mensen uit de vergetelheid te halen, zoals ‘onze’ Ariaantje en haar goudriaanse zoon Hendrik!